Windykator często jest w Polsce mylony z komornikiem. Tymczasem istnieją między nimi znaczące różnice, zwłaszcza jeśli chodzi o uprawnienia. Warto zatem wyjaśnić sobie, co może windykator, a czego nie może, a także czym charakteryzuje się zawód komornika.

Kim jest windykator?

Windykatorzy zajmują się ściąganiem długów. Zazwyczaj są wynajmowani przez wierzycieli, by odzyskać należności bez konieczności wykorzystywania ścieżki sądowej. Zadaniem windykatora jest skłonienie dłużnika do jak najszybszej spłaty zadłużenia. Co ważne, działania te muszą być zgodne z obowiązującym prawem, a celem jest znalezienie kompromisu korzystnego dla wszystkich stron.

Windykator nawiązuje kontakt z dłużnikiem. Może z nim negocjować, aby opracować harmonogram spłat, który będzie uwzględniał oczekiwania wierzyciela i możliwości dłużnika. Przypomina także o konieczności spłaty długu oraz monitoruje jego działalność. Rolę windykatora może spełniać wyznaczona do tego osoba w firmie (przy czym samodzielna windykacja wymaga dobrej znajomości prawa), ale może to też być osoba lub firma zewnętrzna zajmująca się tego rodzaju usługami profesjonalnie.

Jakie są uprawnienia windykatora?

Windykator nie jest funkcjonariuszem publicznym. Nie współpracuje też bezpośrednio z sądem – to leży w kompetencjach komornika. Windykator stara się odzyskać dług w sposób polubowny. Jego działania mają na celu uniknięcie konieczności udziału sądu w procesie odzyskiwania długu. Z tego tytułu windykator ma prawo do tego, by:

• systematycznie przypominać dłużnikowi o konieczności spłaty długu
• negocjować warunki spłaty zadłużenia w imieniu wierzyciela
• kontaktować się z dłużnikiem – listownie, telefonicznie, osobiście
• kierować w imieniu wierzyciela sprawę do sądu (po otrzymaniu pełnomocnictwa)
• nadzorować postępowanie sądowe i komornicze

Windykator nie może:

• zastraszać dłużnika, używać siły i grozić mu
• nachodzić dłużnika w pracy, uporczywie nękać go telefonami, etc.
• wtargnąć do domu dłużnika bez jego zgody
• podejmować względem dłużnika bezprawne działania
• ujawniać osobom postronnym informacje o długu (także rodzinie, to kwestia tzw. tajemnicy bankowej)
• naruszać dobrego imienia dłużnika
• przeprowadzać czynności egzekucyjne (np. spisywanie lub zajmowanie majątku dłużnika)

Czyny te mogą być przestępstwem zgodnie z artykułem 190a Kodeksu Karnego. W przypadku zaobserwowania tego rodzaju zachowań ze strony windykatora, o takiej sytuacji dobrze poinformować Policję oraz Prokuraturę. Można też wnieść skargę do UOKiK oraz powiadomić Komisję Nadzoru Finansowego.

Warto podkreślić, że windykator jest zobligowany do przedstawienia dłużnikowi pełnej dokumentacji stanowiącej podstawę dochodzenia roszczenia. Dłużnik ma prawo znać informacje o wysokości długu, karach umownych, odsetkach i dodatkowych opłatach. Tego rodzaju treści windykator również ma obowiązek mu przekazać. Powinien też informować o innych konsekwencjach niespłacania długu, np. skierowaniu sprawy do sądu, wpisie do BIK i BIG czy wystawieniu długu na giełdzie długów.

Kim jest komornik?

Komornik współpracuje z sądem w egzekucji długu. Jest też funkcjonariuszem publicznym. Windykatorem może zostać każdy. Tymczasem, aby zostać komornikiem, należy spełnić określone warunki, w tym zdać egzamin i odbyć aplikację komorniczą. Kwestie związane z funkcjonowaniem zawodu komornika reguluje ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

Komornik zajmuje się odzyskiwaniem długu dopiero po ogłoszeniu wyroku sądu i otrzymaniu wniosku o rozpoczęcie egzekucji. O ile z wierzycielem można negocjować, to komornik nie ma uprawnień decyzyjnych w tej kwestii i realizuje jedynie wolę sądu. Jego celem jest odzyskanie należności w jak najszybszy sposób. Na tym etapie można negocjować już tylko z wierzycielem, jednakże mało prawdopodobne, by ten był skłonny do ustępstw, skoro wcześniejsze polubowne próby rozwiązania problemu nie przyniosły rezultatu.

Jakie uprawnienia ma komornik?

Choć komornik musi tak jak windykator działać w granicach prawa, to ma on dużo szersze uprawnienia i możliwości. Jako funkcjonariusz publiczny ma dostęp do szeregu narzędzi, także środków przymusu (nie może ich jednak stosować samodzielnie, musi wezwać funkcjonariuszy Policji). Komornik może:

• zajmować majątek dłużnika, a w tym:
  • przejmować część wynagrodzenia, emerytury lub renty dłużnika (zgodnie z ograniczeniami ujętymi w przepisach prawa)
  • zajmować konto bankowe i lokaty
  • zajmować ruchomości i nieruchomości dłużnika (sprzęt AGD, meble, etc.)
• wejść do mieszkania dłużnika bez jego zgody (mówi o tym art. 814 Kodeksu Postępowania Cywilnego)
• żądać pełnej informacji o stanie posiadania dłużnika
• licytować majątek dłużnika
• upominać i wydalać osoby przeszkadzające w wykonywaniu czynności egzekucyjnych – osobie takiej grozi grzywna

Komornik nie może jednak przejmować pewnych przedmiotów, które są niezbędne dłużnikowi do funkcjonowania (np. pościel, bielizna, narzędzia do pracy zarobkowej i inne przedmioty wyszczególnione w artykule 829 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Nie może także zajmować kwot wpłaconych w ramach niektórych świadczeń, np. nie powinien mieć dostępu do pieniędzy z wpłat z alimentów, programu 500+ czy świadczeń wychowawczych.

Windykator a komornik – odzyskiwanie długu

Choć windykator często jest mylony z komornikiem, to są to odmienne profesje. Owszem, w obu wypadkach chodzi o odzyskanie długu. Zarówno windykator, jak i komornik, działają w imieniu wierzyciela, starając się odzyskać należne mu środki finansowe. Ich uprawnienia i rola w procesie windykacyjnym są jednak zasadniczo różne.

Windykator ma bardziej motywującą funkcję. Przypomina o konieczności spłacenia długu, a także negocjuje z dłużnikiem, by ułatwić mu wyjście z zadłużenia i sprawić, by obie strony były zadowolone. Komornik w dużo większym stopniu skupia się na wyegzekwowaniu należności, zwłaszcza że ma uprawnienia do zajmowania majątku dłużnika. Osoba komornika pojawia się w postępowaniu windykacyjnym dopiero wtedy, gdy dłużnik nie wykazuje woli porozumienia z windykatorem. Dłużnicy powinni pamiętać, że są w bardziej korzystnej sytuacji, jeśli proces odzyskiwania należności zakończy się na kontakcie z windykatorem. Konsekwencje egzekucji komorniczej i stres związany z wizytą komornika są z pewnością dużo większe.